Foto’s en filmpjes op school

Allemaal aan de smartphone! Jongeren, ouders, leerkrachten,… iedereen heeft vandaag een smartphone. Hierdoor dragen we ook steeds onze eigen camera op zak! Het maken van filmpjes en foto’s was nog nooit zo eenvoudig! Maar mag dit zomaar overal? Ook op school?

Wie bepaalt er wat wel en niet mag?

In de eerste plaats is het aan de school om te bepalen of de smartphone gebruikt mag worden op school, wanneer en door wie. Laat de school het nemen van foto’s en filmpjes toe (bv. tijdens de pauzes) dan speelt ook nog de privacywet. Deze laatste bepaalt wat wel en niet mag.

Hieronder bekijken we enkele situaties die zich op school kunnen voordoen.

Filmen tijdens de les

Wanneer een les wordt gefilmd, is het belangrijk dat iedereen daarvoor zijn toestemming geeft, leerkracht en leerlingen. Dit is het geval als een leerling de les filmt, maar ook als een leerkracht de les wil filmen. Indien men het beeldmateriaal later ook online wil verspreiden of wil delen met anderen moet ook daarvoor toestemming worden gegeven. Een leerling kan dus toestaan dat een filmpje wordt gemaakt, maar mag tegelijkertijd weigeren dat het online wordt geplaatst.

De toestemming is echter niet voldoende, er moet ook een educatieve reden zijn om de les te filmen. Zo kan het bij een sportles interessant zijn om een oefening nadien te herbekijken en te analyseren. Het filmen van een les wiskunde, waar leerlingen gewoon oefeningen maken, heeft minder educatieve waarde. Hieruit vloeit dan ook verder dat het zelden nodig is om een volledige les te filmen. Het is beter om enkel het noodzakelijke te filmen.

Maar er zijn ook enkele uitzonderingen! Bijvoorbeeld “Bednet. Dit project laat toe dat zieke leerlingen de les van thuis meevolgen, met behulp van een webcam. In dit geval is er geen toestemming van de leerlingen en/of leerkracht nodig, omdat het recht op onderwijs van een kind primeert op het recht op afbeelding.

Het stiekem filmen van de les mag in geen geval, ook al gedraagt een leerling zich niet.

Filmen tijdens de pauzes

Dit mag uiteraard enkel als de school het gebruik van een smartphone toelaat. Het is als school dan ook belangrijk om steeds helder te bepalen wanneer dit wel of niet mag. Dit gebeurt best in het schoolreglement, zodat het ook voor leerlingen duidelijk is.  

Mogen de leerlingen of leerkrachten (op bepaalde momenten) gebruik maken van hun smartphone, dan dienen ze wel nog steeds de regels van het recht op afbeelding te respecteren. Ook daarbij is de toestemming een van de belangrijkste principes.

Voor alle andere uitzondering kijk je best in ons themablok over foto’s en filmpjes.

Wist je dat: Klasfoto

Een leerling mag nooit verplicht wordt om op een klasfoto te gaan! Ook hier is toestemming van de leerling voor nodig.

Wist je dat: Toestemming

Wist je dat ouders van minderjarige kinderen altijd toestemming moet gevraagd worden voor het filmen of fotograferen van hun kind? Enkel wanneer het kind “oud en wijs” genoeg is kan men hierover samen beslissen.

Jongerenparlement 2016

In januari 2016 organiseerde ‘ik beslis’ een jongerenparlement. Hierop werden jongeren uitgenodigd om hun mening te geven over het zogenaamde “Recht op afbeelding”. Ook het filmen van de les kwam daarbij aan bod. Uit deze discussie bleek dat de meningen van jongeren hierover sterk verdeeld zijn. Ga er dus nooit zomaar vanuit dat een leerling het filmen van de les ok vindt!